Thema-overzicht Verslavingsproblematiek

GGZ Ecademy heeft een groot aantal leerproducten rond verslavingsproblematiek. Sommige zijn voor specifieke doelgroepen, andere voor specifieke problematiek. In dit thema-overzicht vind je alle leerproducten in dit thema.

Basisleertrajecten

Deze leertrajecten helpen je verschillende vormen van verslavingsproblematiek en de effecten daarvan te herkennen.

Inleiding verslavingsproblematiek - De naam zegt het al: een goede start voor wie in de verslavingszorg komt werken of binnen een organisatie te maken heeft met cliënten met een middelenafhankelijkheid.

Verslaving, middelen en gokken - Welke vormen en fasen van verslaving zijn er? Hoe herken je middelenafhankelijkheid? Welke middelen zijn er en wat veroorzaken ze? Hoe zit dat eigenlijk met gokken? In dit leertraject vind je antwoorden op deze vragen en worden in vogelvlucht de meest voorkomende vormen van middelenafhankelijkheid besproken.

Somatiek en verslaving - Vergroot je sensitiviteit voor het herkennen van somatische verschijnselen en het signaleren van somatische risico’s bij cliënten met verslavingsproblematiek.

Psychopathologie en middelengebruik - Wat is de invloed van middelengebruik op cliënten met een psychische stoornis? Dit leertraject helpt je de signalen van gebruik te herkennen en laat zien wat de effecten die middelengebruik op verschillende stoornissen en op het medicijngebruik van deze cliënten kan hebben.

Gokproblematiek – Een leertraject dat je helpt gokproblematiek te herkennen en bespreekbaar te maken, met onder meer aandacht voor online gokken en specifieke doelgroepen.

Problematisch gokken: de laatste inzichten - Je bekijkt het webinar waarin Anouk Tuijnman (wetenschappelijke onderzoeker bij het Trimbos-instituut) je inzicht geeft in de laatste cijfers en trends in preventie en beleid. Ook krijg je handvatten om het gesprek aan te gaan én door te verwijzen. 

Specifieke verslavingsproblematiek

Deze leertrajecten gaan in op specifieke vormen van verslavingsproblematiek:

Eetstoornissen (ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie) - Eetstoornissen worden vaak niet herkend, terwijl een vroege interventie juist tot betere behandelresultaten leidt. Dit leertraject gaat in op de kenmerken en (aspecten van) de behandeling van eetstoornissen. Het leertraject is ontwikkeld voor behandelaren door

GGZ College Eetstoornissen - Een ervaringsdeskundige en experts maken in dit GGZ College inzichtelijk welke onderliggende mechanismen er spelen en hoe je (juist) kunt handelen als je tekenen ziet van een eetstoornis. Opdrachten en reflectievragen helpen je dit toe te passen in je eigen praktijk.

Verslavingsproblematiek en comorbiditeit

Verslavingsproblematiek en psychische aandoeningen komen vaak naast elkaar voor. De volgende leertrajecten gaan in op wat zo’n ‘dubbele diagnose’ betekent voor de behandeling en voor jouw houding als zorgprofessional (binnen de context van jouw specifieke werkomgeving).

Dubbele diagnose verslavingsinstellingen en Dubbele diagnose ggz-instellingen gaan in op hoe je om kunt gaan met ‘dubbele diagnoses’ binnen de context van een ggz-instelling of een verslavingsinstelling.

ADHD en middelengebruik bij adolescenten - Centraal in dit leertraject staan de richtlijn, het handboek en het werkboek van de serie ‘ADHD en middelengebruik bij adolescenten’ dat is uitgegeven door de stichting Resultaten Scoren.

Autismespectrumstoornis in de verslavingszorg - Herken jij een autismespectrumstoornis? Hoe kun je verslavingsgedrag bij mensen met deze stoornis verklaren en hoe ga je hiermee om? Dit leertraject laat je de invloed van een autismespectrumstoornis zelf ervaren en geeft je handvatten voor een onderzoekende houding in de omgang met jouw cliënten.

LVB en verslaving - Mensen met een licht verstandelijke beperking lopen een verhoogd risico op verslavingsproblematiek. Dit leertraject gaat in op wat dit betekent voor de behandeling en hoe je samen met andere ketenpartners kunt zorgen voor een goede behandeling.  

Behandelmethodieken bij verslavingsproblematiek

Deze leertrajecten gaan in op specifieke behandelmethodieken voor bepaalde doelgroepen:

CGT bij problematisch middelengebruik bij cliënten met een LVB - Deze werkplekondersteuning is ontworpen om te gebruiken in combinatie met het hand- en werkboek 'CGT+, Cognitief gedragstherapeutische behandeling van problematisch middelengebruik bij mensen met een lichte verstandelijke beperking'. Je kunt met deze werkplekondersteuning informatie snel opzoeken en toepassen in je praktijk.

Werkplekondersteuning CGT bij middelengebruik - Deze werkplekondersteuning staat voor je klaar als ondersteuning in de praktijk en bestaat uit checklists, overzichten en cruciale aandachtspunten. De werkplekondersteuning volgt het 'Handboek cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken'.

CRAFT - CRAFT gaat uit van ‘empowering’ van naasten van personen met een verslavingsprobleem, zodat zij via hun naasten worden beïnvloed. In dit leertraject leer je de methode toepassen in jouw rol als CRAFT-therapeut. Dit leertraject is zelfstandig te volgen, maar staat niet los van de praktijktraining. 

5-stappenmethode - De 5-stappenmethode richt zich op het reduceren van stress bij naasten van mensen met een verslavingsprobleem.

Moti-55 - Moti-55 is een viergesprekkentraject voor 55-plussers waarvan bekend is dat ze op een (beginnend) problematische manier bezig zijn met alcoholgebruik. IN het leertraject kun je testen of je voldoende weet van Motiverende gespreksvoering en Verslaving. Als dat zo is maak je aan de hand van casussen en het Handboek Moti-55 kennis met dit programma.

Specifieke cliëntgroepen:

Middelengebruik in de forensische zorg - Dit leertraject is een verdiepingstraject binnen de forensische leerlijn. Het geeft je inzicht in de rol die middelengebruik mogelijk speelt in relatie tot het gepleegde delict en het risico op recidive.

Ouderen en problematisch middelengebruik en verslaving - Dit leertraject gaat in op de invloed van (verslavende) middelen bij ouderen, met extra aandacht voor alcohol en benzodiazepines. Je krijgt handvatten om signalen van problematisch middelengebruik op een objectieve en coachende manier bespreekbaar te maken.

Vluchtelingen met psychische klachten en middelengebruik - In dit leertraject leer je om middelengebruik of psychische klachten bij vluchtelingen in een vroeg stadium te herkennen. Daarmee help je verergering of het ontstaan van andere problemen voorkomen.

Diagnostiek en behandeling bij opiaatverslaafden met chronische pijn – Een leertraject dat ingaat op een specifieke groep van cliënten met chronische pijn die verslaafd zijn aan opiaten.

Specifieke doelgroepen / in de keten

Deze leertrajecten helpen professionals die werkzaam zijn bij de huisarts, in het onderwijs, de wijk en de verpleeghuiszorg om problematisch middelengebruik te herkennen en bespreekbaar te maken:

POH GGZ en problematisch middelengebruik – Als POH GGZ kun je een belangrijke rol spelen in het signaleren en bespreekbaar maken van (mogelijk) riskant middelengebruik. Daarmee help je het probleembesef en de veranderbereidheid en de veranderbereidheid bij je cliënt te vergroten.

Signaleren en begeleiden van riskant middelengebruik – (gemaakt door Jellinek t.b.v. VKN). Als professional in het onderwijs, een wijkteam of een verzorgings- of verpleeghuis kom je in contact met mensen die mogelijk middelen gebruiken of risicovol gokken/gamen. Aan de hand van casussen leer je om risicovol middelengebruik tijdig te herkennen en bespreekbaar te maken.